Krystalizacja miodu. 11 pytań i odpowiedzi

Krystalizacja miodu to temat, który zawsze wywołuje dużo pytań. Najczęstsze z nich to: Czy to dobrze, że miód krystalizuje, czy nie? Czy każdy miód krystalizuje? Jak długo krystalizuje miód? Który krystalizuje najszybciej, a który najwolniej? No i dlaczego w ogóle miód krystalizuje?

Zebraliśmy 11 najpopularniejszych pytań o krystalizację miodu. Postaramy się rzetelnie odpowiedzieć na każde z nich.

Poniżej przedstawiamy grafikę z podsumowaniem 6 najważniejszych faktów o krystalizacji miodu.

1. Dlaczego miód krystalizuje?

Jeżeli Twój miód krystalizuje, oznacza to, że jest prawdziwy i naturalny - taki, jak surowy i niefiltrowany miód z Leśnego Dworu. Krystalizacja zachodzi z powodu naturalnych właściwości miodu.

Naturalne cukry w miodzie (glukoza i fruktoza) wiążą się ze sobą i zaczynają tworzyć małe kryształy, które mogą sprawić, że miód stanie się twardszy. Pyłek zawarty w miodzie również przyczynia się do procesu krystalizacji. Drobinki pyłku stanowią platformę, na której mogą zacząć się formować kryształy. Pyłek to wartościowy składnik surowego miodu.

Czas, w jakim zachodzi krystalizacja, jest różny i zależy od odmiany miodu. Miody Leśnodworskie mają wiele odmian i każda z nich krystalizuje we właściwym sobie tempie. Nie spowalniamy procesu krystalizacji poprzez dodawanie lub filtrowanie naturalnych składników. Nasz miód jest po prostu taki, jakim stworzyły go pszczoły.

Warto wspomnieć, że niektóre miody w trakcie krystalizacji rozwarstwiają się (np. miód gryczany, nawłociowy). Miód wrzosowy z kolei krystalizuje w specyficzny sposób, właściwy tylko dla tej odmiany miodu, zamieniając się w “galaretkę”, w której zanurzone są chrupiące kryształki miodu.

Czytaj więcej: Miód wrzosowy. Najdroższy polski miód

2. Czy każdy miód krystalizuje?

Tak, każdy prawdziwy i surowy miód krystalizuje. Tempo krystalizacji zależy od odmiany miodu i warunków przechowywania. Każdy miód składa się głównie z dwóch rodzajów cukru: glukozy i fruktozy. Odmiany miodu o wysokiej zawartości fruktozy wolno krystalizują, tak jak miód akacjowy. Odmiany miodu o wysokiej zawartości glukozy (np. miód rzepakowy) mają większą tendencję do krystalizacji i krystalizują szybciej. Krystalizacja jest zjawiskiem naturalnym i nie wpływa na smak miodu.

3. Które miody nie krystalizują?

Nie ma prawdziwego, dobrego miodu, który nie krystalizuje. Krystalizacja to naturalna cecha miodu i znaczy o jego dobrej jakości. Jeżeli jesteś miłośnikiem płynnego miodu, wybierz miód akacjowy, który spośród polskich odmian miodu najdłużej pozostaje płynny.

4. Jak długo krystalizuje miód? Po jakim czasie krystalizuje miód?

Tempo krystalizacji miodu jest różne: od kilku dni do kilkunastu miesięcy. Są odmiany miodu, które krystalizują bardzo szybko (np. miód rzepakowy) i takie, które długo pozostają płynne (np. miód akacjowy). Średnim tempem krystalizacji charakteryzuje się np. miód lipowy. Wiele odmian krystalizuje w zróżnicowanym tempie.

5. Jaki miód najszybciej krystalizuje?

Najszybciej krystalizują miody o wysokiej zawartości glukozy. Jest to m.in. miód rzepakowy, który zamienia się w twardy krupiec, który czasami nawet ciężko jest nabrać na łyżeczkę. Z tego powodu kremujemy go. Co to znaczy? Cierpliwie mieszamy miód, powoli zamieniając w pyszne, białe masełko. To długotrwały proces, który wymaga wiele uwagi. Robimy go nieśpiesznie, powolutku. Dzięki temu miód zachowuje swoje cenne właściwości i zyskuje przyjemną konsystencję.

Szybko krystalizują też m.in. miody mniszkowe i klonowe.

Kup teraz: Krupiec (miody stałe)

6. Który miód najwolniej krystalizuje?

Miody, które zawierają dużo fruktozy, krystalizują powoli. Z polskich odmian miodu to miód akacjowy najdłużej pozostaje płynny.

Kup teraz: Patoka (miody płynne)

7. Czy prawdziwy miód powinien krystalizować?

Tak. Prawdziwy, surowy miód prędzej czy później skrystalizuje. Nie oznacza to, że płynny miód nie jest prawdziwym miodem. Coraz częściej spotykamy się ze stwierdzeniem, że dobry miód to tylko ten skrystalizowany. Nie jest to prawda. Każdy miód krystalizuje we właściwym sobie tempie. Niektóre miody krystalizują bardzo wolno i nie świadczy to o ich zafałszowaniu czy niskiej jakości.

8. Jaki miód jest lepszy: płynny czy skrystalizowany?

To zależy tylko i wyłącznie od naszych upodobań! Miód nie zmienia się podczas krystalizacji, tak więc miód w postaci skrystalizowanej ma takie same właściwości, jak miód w postaci patoki (płynny).

Niektórzy wolą, jak miód jest płynny. Rozsmarowuje się wtedy łatwiej na kanapkach i plackach. Płynny miód łatwiej rozpuści się w wodzie, więc warto postawić na niego, gdy chcemy przygotować np. lemoniadę. Wygodniej jest też słodzić nim owsiankę czy muesli.

Z kolei miód skrystalizowany, czyli w postaci krupca, wygodnie nakłada się na łyżeczkę. Sprawia to, że mniej “brudzi” kuchnię, w przeciwieństwie do płynnej i lepkiej patoki. To cecha, która np. poprawia komfort słodzenia herbaty :)

Czytaj więcej: Kiedy dodać miód do gorącej herbaty?

9. Co zrobić, jak miód krystalizuje?

Możesz nic nie robić. Krystalizacja miodu jest całkowicie normalna i nie oznacza, że jakość miodu uległa zmianie. Skrystalizowany miód to wciąż miód! Jest całkowicie bezpieczny do spożycia i nie oznacza, że miód się zepsuł albo stało się z nim coś złego. Wręcz przeciwnie: to znak, że Twój miód jest naturalny i pyszniutki. Możesz skorzystać z jego twardej, skrystalizowanej postaci i docenić jego złożoną konsystencję. Spróbuj dodać go do tostów, placków lub bajgli i ciesz się słodyczą miodu bez kapania. Można go również dodawać do płatków owsianych, sałatek i kanapek lub wszędzie tam, gdzie chcemy poczuć miodową słodycz.

Nadal możesz jeść i gotować z użyciem skrystalizowanego miodu dokładnie tak, jak zawsze. Rozpuści się on w gorących napojach i pieczonych potrawach, tak jak płynny miód.

10. Jak zapobiec krystalizacji miodu?

Krystalizacji miodu nie da się zapobiec. Każdy prawdziwy, surowy miód prędzej czy później skrystalizuje. Niektórzy “gotują” miód, podgrzewając go do wysokiej temperatury, i w ten sposób sprawiają, że miód jest zawsze płynny. Niestety, w trakcie tego procesu miód traci swoje właściwości. Jest to praktyka, z którą się nie zgadzamy, i nie stosujemy jej w naszym Gospodarstwie.

Na tempo krystalizacji wpływają warunki, w jakich przechowujemy miód. Krystalizację przyspiesza wysoka temperatura i dopływ powietrza. Z tego powodu, by spowolnić krystalizację, możemy przechowywać miód w temperaturze pokojowej. Z kolei jeżeli chcemy przyspieszyć krystalizację, warto przechowywać miód szczelnie zamknięty, w ciemnym i chłodnym miejscu (poniżej 20°C).

11. Jak przywrócić skrystalizowany miód do płynnej postaci?

Jeżeli Twój miód skrystalizował, a Ty wolisz, żeby był płynny, nie martw się. Miód może być łatwo i bezpiecznie przywrócony do stanu płynnego. Wystarczy zrobić mu kąpiel :) By rozpuścić miód, należy delikatnie go podgrzać, ale trzeba uważać! Zbyt wysoka temperatura (powyżej 40 stopni Celsjusza) zabija enzymy, które znajdują się w miodzie.

Jak to bezpiecznie podgrzać miód, tak, by był znowu płynny? To proste. Weź duże naczynie, włóż do niego słoik miodu i napełnij je ciepłą wodą. Trzymaj w niej słoik miodu, aż kryształki zaczną znikać. Możesz mieszać miód, by przyspieszyć ten proces.

Podsumowanie

Miód krystalizuje, ponieważ naturalne cukry, które w nim występują, wiążą się ze sobą i tworzą małe kryształy. Każdy miód krystalizuje. Jest to naturalne zjawisko i ważna cecha, która pozwala na rozpoznanie prawdziwego miodu dobrej jakości. Tempo krystalizacji miodu zależy od proporcji glukozy do fruktozy w miodzie i jest różne. Krystalizacja zazwyczaj następuje po kilku-kilkunastu miesiącach. Wśród polskich odmian miodu, najszybciej krystalizuje miód rzepakowy, a najwolniej miód akacjowy. Miód nie zmienia się podczas krystalizacji i ma takie same właściwości przed nią, w trakcie i po niej.

Mamy nadzieję, że wyczerpująco odpowiedzieliśmy na najczęstsze pytania o krystalizację miodu. Jeżeli jest jeszcze coś, o czym chciał(a)byś się dowiedzieć, napisz do nas.