Pierzga a pyłek - różnice. Co jest lepsze?
Czas czytania 3 min
Czas czytania 3 min
W skrócie: pierzga to pyłek ukiszony przez pszczoły. Jest to pokarm bardziej wartościowy, niż pyłek: jest bogatsza w cukry proste, witaminy B i K, enzymy i aminokwasy. Dzięki wyższej zawartości kwasów jest łatwiej strawna.
Wartość pokarmowa pierzgi jest trzykrotnie wyższa, niż pyłku kwiatowego. Jest również łatwiej przyswajalna, niż pyłek, ponieważ w procesie powstawania pierzgi zostaje rozpuszczona zewnętrzna osłonka (egzyna) ziaren pyłku.
Pszczoły odwiedzają setki kwiatów, poszukując pyłku o najbogatszej zawartości składników odżywczych. Jak to wygląda?
Pszczoła siada na koronie kwiatów, z których zbiera nektar. Pyłek kwiatowy przyczepia się do cieniutkich włosków, którymi pokryte jest jej ciało. Pszczoła oczyszcza nóżkami swoje ciałko z drobinek pyłku, miesza je z nektarem i formuje z nich małe kuleczki. Następnie "wkłada je do kieszonki", czyli zaczepia o haczyki na trzeciej parze tylnych odnóży.
Gdy pszczoła wraca do ula, składa pyłkowe kuleczki w komórkach plastra. Dociska je główką, by wyeliminować pęcherzyki powietrza. Gwarantuje to, że pyłek zachowa wysoką jakość i pełną zawartość.
W jednej komórce może być nawet kilkanaście ładunków pyłku, który często pochodzi z różnych roślin i jest zebrany przez różne pszczoły.
Pierzga pszczela powstaje wskutek fermentacji pyłku. Jak to się dzieje?
Pszczoły, które pracują w ulu, mieszają pyłek z miodem oraz swoją śliną i wydzieliną gruczołów szczękowych. Dlaczego? Ponieważ zawierają one enzymy (lizozym) oraz kwas 10-oksy-2-decenowy, które zabezpieczają pyłek przed rozwojem drobnoustrojów i kiełkowaniem.
Następnie pszczoły zamykają komórkę plastra wieczkiem woskowym. Zaczyna się wtedy proces fermentacji mlekowej, która sprawia, że pyłek zamienia się w pierzgę, która jest pokarmem znacznie bardziej wartościowym.
Pyłek i pierzga są niezbędne pszczołom do rozwoju. Dlatego, podobnie jak miód, trzeba zbierać je w odpowiedzialny sposób. Czasami jest taki urodzaj, że można podebrać z ula odrobinę pyłku i pierzgi bez szkody dla pszczół.
Nasze produkty pszczele pochodzą właśnie z takich nadmiarowych zapasów i są zbierane z troską o pszczoły. Odpowiedzialny i doświadczony pszczelarz zawsze stawia na pierwszym miejscu dobrostan rojów i korzysta z ich drogocennych wyrobów w zrównoważony sposób.
Pierzga działa szybciej i bardziej intensywnie, niż pyłek. By zwiększyć ogólną skuteczność pyłku w porównaniu do pierzgi, można znacząco podwyższyć jego dawkę i równocześnie wydłużyć czas kuracji.
Zarówno pyłek, jak i pierzgę, można wieczorem rozpuścić w szklance wody, odstawić na noc i wypić rano na czczo. To najpopularniejszy sposób spożycia. By poprawić smak, można dodać do takiego napoju miód.
Pierzga w porównaniu z pyłkiem pszczelim jest dużo łatwiej przyswajalna. Można jeść ją bez przygotowania. Warto przez chwilę pożuć ją w buzi, ponieważ już wtedy zaczyna się proces trawienia i w ten sposób jeszcze bardziej skorzystamy z jej właściwości zdrowotnych.
Pyłek lepiej namoczyć przed spożyciem, jeżeli chcemy w pełni przyswoić jego składniki odżywcze. Sugerujemy odczekać 2-3 godziny, by ziarna pyłku mogły napęcznieć i pęknąć, uwalniając swą cenną zawartość.
Pierzgę i pyłek można stosować równolegle.
Zbiór pierzgi dla pszczelarza jest bardziej pracochłonny i trudny, iż pozyskiwanie pyłku pszczelego. To sztuka, która wymaga dużo precyzji i wiedzy. Powoduje to, że pyłek jest bardziej dostępny na rynku i tańszy.
Na zdjęciu poniżej widać różnice w wyglądzie pomiędzy pierzgą (z lewej) a pyłkiem (z prawej).
Pyłek to małe, zazwyczaj żółte kuleczki. Może mieć też pomarańczowy, jasnożółty, zielony, niebieski... Jego kolor zależy od tego, z jakich roślin pochodzi.
Granulki pierzgi są większe, niż pyłku. Mają brązowy kolor i można zauważyć, że przybierają kształt komórki plastra.
Powyższy wpis ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Właściwości lecznicze zostały podane na podstawie dostępnej literatury. Bibliografia:
prof. Friedrich Hainbuch, Lecznicza moc pszczół. Najskuteczniejsze terapie od A do Z, Wydawnictwo Vital, Białystok 2021,
Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia, Pierzga. Najcenniejszy produkt pszczeli, Humana Divinis, Toruń 2010,
Liviu Alexandru Marghitas, Albinele si produselle lor (Pszczoły i ich produkty), wyd. 2. popr, Editura Ceres, Bukareszt 2008.
"Wielka encyklopedia pszczelarstwa", M. Morawski, L. Maroń-Morawska, Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała, 2014,
"Miód i inne produkty pszczele dla zdrowia i urody", Wydawnictwo Jedność, Kielce 2019.