Pierzga pszczela - najzdrowszy pokarm z ula? Właściwości i zastosowanie pierzgi.

Pierzga pszczela to bardzo odżywczy, naturalny pokarm, który jest niezbędny pszczołom do rozwoju. Na szczęście mogą jeść go też ludzie. Piszę: "na szczęście", bowiem pierzga to chyba najbardziej wartościowy produkt ula. To bogate źródło witamin, białka, aminokwasów, substancji lipidowych, mikroelementów i kwasu mlekowego. Warto wprowadzić pierzgę do codziennej diety.

Czytaj dalej, by dowiedzieć się, czym dokładnie jest pierzga, jak powstaje i czym różni się od pyłku pszczelego. W poniższym wpisie opiszę też dokładnie skład pierzgi oraz jej właściwości, a na koniec skupię się na tym, co najbardziej istotne: na co stosuje się pierzgę pszczelą oraz w jaki sposób ją stosować. Podam też kilka wskazówek na temat tego, jak spożywać pierzgę oraz zdradzę przykładowy przepis na zdrową lemoniadę z pierzgą. Zapraszam do lektury!

Spis treści:

1. Co to jest pierzga? Jak smakuje?

2. Jak powstaje pierzga?

3. Pierzga a pyłek - różnice. Co jest lepsze?

4. Skład chemiczny pierzgi

5. Właściwości pierzgi pszczelej. Jakie ma działanie?

6. Zastosowanie pierzgi pszczelej. Na co pomaga?

7. Stosowanie pierzgi pszczelej - przeciwwskazania

8. Jak spożywać pierzgę pszczelą? Dawkowanie: ile dziennie pierzgi mogę zjeść?

Co to jest pierzga? Jak smakuje?

Pierzga pszczela to brązowe, lekko lepkie, małe grudki: mieszanka pyłku i nektaru lub miodu. Są dość twarde i mają wyraźny, żywiczny, kwaśny i słodki smak.
Pierzga stanowi główny pokarm pszczół i ich larw - ich jedyne białkowe pożywienie. Jest niezastąpionym źródłem substancji odżywczych, w tym witamin i substancji mineralnych. Pierzga jest niezbędna do rozwoju rodziny pszczelej.
Pierzga jest uznawana za najbardziej wartościowy produkt ula. Ten czysto naturalny pokarm powstaje w procesie fermentacji pyłku pszczelego. Można powiedzieć, że pierzga to pszczela kiszonka. Pszczoły “kiszą” pyłek pszczeli, dodając do niego swoją ślinę, która zawiera bakterie probiotyczne i drożdże. W ten sposób powstaje pokarm, który jest nie tylko pożywny, ale i łatwo przyswajalny.

Jak powstaje pierzga?

Pszczoły potrafią robić naprawdę niesamowite rzeczy. Sposób, w jaki wytwarzają pierzgę, jest tego przykładem.
Najpierw, pszczoły zbieraczki przynoszą do ula pyłek kwiatowy (na zdjęciu poniżej widać pszczołę, która zbiera pyłek wiosną w naszym ogrodzie) i umieszczają go w komórkach plastra. W jednej komórce może być nawet kilkanaście ładunków pyłku, często pochodzącego z różnych roślin i zebranego przez różne pszczoły. Ładnie to wygląda: czasami w komórkach plastra widocznych jest wiele różnokolorowych warstw pyłku.

 

Następnie dzieje się magia: pszczoły pracujące w ulu mieszają pyłek z miodem oraz - uwaga! - swoją śliną i wydzieliną gruczołów szczękowych. Zawarte są w nich enzymy (lizozym) oraz kwas 10-oksy-2-decenowy, dzięki czemu pyłek jest zabezpieczony przed rozwojem drobnoustrojów i kiełkowaniem. Komórka plastra zostaje zamknięta wieczkiem woskowym. Zaczyna się proces fermentacji mlekowej, dzięki której pierzga staje się pokarmem znacznie bardziej wartościowym, niż sam pyłek.

Pierzga stanowi zapasy zimowe pszczół. Ważne, by pszczelarz, pozyskując pierzgę z ula, był szczególnie ostrożny. Tylko niewielką ilość pierzgi można podebrać bez szkody dla pszczół. Nasza pierzga została zebrana z troską o pszczoły. Doświadczony pszczelarz wie, kiedy zapasy w ulu są na tyle obfite, że można uszczknać kilka plastrów, robiąc miejsce na przyszłe zbiory. To właśnie z tych plastrów jest nasza pierzga.

Pierzga a pyłek - różnice. Co jest lepsze?

W skrócie: pierzga to pyłek ukiszony przez pszczoły. Jest to pokarm bardziej wartościowy, niż pyłek: jest bogatsza w cukry proste, witaminy B i K, enzymy i aminokwasy. Dzięki wyższej zawartości kwasów jest łatwiej strawna. Wartość pokarmowa pierzgi jest trzykrotnie wyższa, niż pyłku kwiatowego. Jest również łatwiej przyswajalna, niż pyłek, ponieważ w procesie powstawania pierzgi zostaje rozpuszczona zewnętrzna osłonka (egzyna) ziaren pyłku.

 

 

Pierzga działa szybciej i bardziej intensywnie, niż pyłek. By zwiększyć ogólną skuteczność pyłku w porównaniu do pierzgi, można znacząco podwyższyć jego dawkę i równocześnie wydłużyć czas kuracji.

Zbiór pierzgi dla pszczelarza jest bardziej pracochłonny i trudny, iż pozyskiwanie pyłku pszczelego. To sztuka, która wymaga dużo precyzji i wiedzy. Powoduje to, że pyłek jest bardziej dostępny na rynku i tańszy.

 

 

Na zdjęciu poniżej widać różnice w wyglądzie pomiędzy pierzgą (z lewej) a pyłkiem (z prawej).

 

Skład chemiczny pierzgi

W skład pierzgi wchodzą:

Węglowodany (cukry) 35%

Tłuszcze 1-6%

Prowitamina A 20-875 mg/kg

Witaminy z grupy B 1,8-4 mg/kg

Witamina E 7 g/kg

Witamina C 0,6-2 g/kg

Białko i aminokwasy, w tym: kwas asparaginowy, kwas glutaminowy, seryna, leucyna, lizyna, tryptofan, cytrulina, glutamina, asparagina, ornityna, cysteina, cystyna.

Pierzga zawiera 60,9% wolnych aminokwasów niezwiązanych z białkiem. Tak duża ilość wolnych aminokwasów nie występuje w żadnym produkcie pszczelim.

Substancje lipidowe, w tym dwa niezbędne, nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT): kwas linolowy i alfa-linolenowy. Duża zawartość.

Kwas mlekowy, który powstaje w komórkach plastra w trakcie beztlenowej fermentacji węglowodanów, prowadzonej przez pałeczki Lactobacillus acidophilus. Jest to jedyny produkt pszczeli o tak wysokiej zawartości kwasu mlekowego.

Mikroelementy. Pierzga jest bogata w żelazo (1,81-13,18 mg/100g). Ma stosunkowo dużą zawartość takich elementów, jak cynk (5,28 mg/100g), mangan (5,33 mg/100g), miedź (0,56-0,67 mg/100g) i nikiel (0,16 mg/100g).

Inne substancje

W pierzdze występują również inne substancje chemiczne, niż te opisane powyżej. Przemiana pyłku kwiatowego w pierzgę pod wpływem fermentacji beztlenowej, jaką wywołują pałeczki Lactobacillus acidophilus, nie dotyczy substancji o dużej trwałości, które występują w pyłku kwiatowym. Dotyczy to związków fenolowych, takich jak flawonoidy, leukoantocyjanidyny, katechiny i kwasy fenolowe, związki triterpenowe, kwasy nukleinowe, enzymy, fosfolipidy, fitosterole oraz większość witamin rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczach.

Właściwości pierzgi pszczelej. Jakie ma działanie?

Opisując działanie pierzgi, opieramy się na badaniach naukowych. Dotychczas w publikacjach naukowych zostały wykazane następujące właściwości pierzgi pszczelej:

Działania antybiotyczne:

Pierzga wykazuje wyraźne działanie antybiotyczne w odniesieniu do standardowych drobnoustrojów chorobotwórczych.

Działania immunostymulujące:

Udowodniono, że podawanie pierzgi znacznie podwyższa odporność immunologiczną.

Działanie odżywcze:

Przeprowadzono liczne badania, które wskazują, że pierzga ma dużą wartość odżywczą. Spożywanie pierzgi ma korzystny wpływ na rozwój tkanek i narządów.

Zastosowanie pierzgi pszczelej. Na co pomaga?

Kto powinien stosować pierzgę? W zasadzie każdy! (*choć osoby uczulone na produkty pszczele i diabetycy powinni uważać - więcej informacji poniżej) Pierzga to pokarm, który warto włączyć do swojej codziennej diety. Wzmacnia i odżywia organizm. Warto stosować ją przy obniżonej odporności, w czasie osłabienia, zwiększonego wysiłku fizycznego lub umysłowego oraz w okresie rekonwalescencji. To doskonałe remedium na okres jesienno-zimowy, kiedy łatwo o przeziębienie.

Ponadto, pierzga znana jest ze swojego działania leczniczego. Wskazane jest stosowanie jej w chorobach wątroby, przy anemii, stresie, reumatyzmie, zaburzeniach czynnościowych i chorobach jelit (zwłaszcza takich, których towarzyszy zaparcie: procesy fermentacyjne lub gnilne powodujące wrzody, zapalenie jelit, chroniczne zaparcie). Pierzga może stanowić cenne uzupełnienie leczenia chorób kardiologicznych (choroba niedokrwienna serca, choroba nadciśnieniowa i zapalenie mięśnia sercowego, nie powiązanego z chorobą gośćcową).

 

 

Istnieją zalecane dawki pierzgi, które mają klinicznie udowodnione działanie lecznicze. Przedstawiamy je poniżej:

Choroby wątroby: Zwykła dawka wynosi 10-20 g dziennie spożywane na raz albo rozdzielone na dwie części, zawsze 35-40 minut po posiłku, aby nie wystąpiły dolegliwości żołądkowe. W przypadku cięższej choroby (zapalenie wątroby typu A ,B, C oraz marskość) należy podnieść dawkę do 30 g dziennie, jednak podzieloną na trzy równe części zażywane zawsze 30-45 minut po posiłku.

Nadciśnienie tętnicze II i III stopnia: Dawka 30 g pierzgi dziennie (po 15 g rano i wieczorem), przyjmowana przez miesiąc.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza: Dzieci: od ⅓ do ½ łyżeczki do herbaty pierzgi zmieszanej 1:1 z miodem, zależnie od wieku. Dorośli: 1 łyżeczka do herbaty pierzgi. Podawać 3 razy dziennie, przed posiłkami, przez okres 1 miesiąca.

Stosowanie pierzgi pszczelej - przeciwwskazania

Szczególna ostrożność jest wskazana w przypadku diabetyków. Ze względu na to, że pierzga pszczela zawiera węglowodany, powinni oni stosować ją tylko po uzgodnieniu z lekarzem, przy ciągłej kontroli poziomu cukru.

Osoby uczulone na produkty pszczele również powinny uważać.

Jak spożywać pierzgę pszczelą? Dawkowanie: ile dziennie pierzgi mogę zjeść?

Pierzga pszczela to pokarm, który można stosować w dowolny sposób. Warto eksperymentować! Spróbuj dodać ją do porannej owsianki, wypić z nią herbatę (prosimy nie podgrzewać pierzgi powyżej 40 stopni Celsjusza), zrobić z nią lemoniadę… albo po prostu żuć jak cukierki.

Pierzgi nie da się przedawkować - to naturalne pożywienie, a nie wyrób medyczny. Profilaktycznie dorosłym zaleca się spożywać ok. 10-20 g dziennie, a dzieciom (od 3 roku życia) od kilku granulek do 10 g dziennie (w zależności od wieku). Taka kuracja powinna trwać kilka tygodni.

 

Wskazówki, jak spożywać pierzgę pszczelą:

1. Codziennie.

2. Można spożywać ją zarówno na czczo, przy jak i po posiłku.

3. Nie podgrzewać pierzgi powyżej 40 stopni Celsjusza.

4. Dzieciom polecamy pierzgę wymieszaną z miodem. Jest smaczniejsza 🙂 

5. Pierzga jest twarda. By ją zmiękczyć, można zamoczyć ją w letniej wodzie, najlepiej na kilka godzin.

6. By ułatwić stosowanie, polecamy zmielić pierzgę np. w młynku do kawy. Otrzymany w ten sposób proszek można stosować jako posypkę do jogurtu, sałatek, sosów lub kanapek.

 

Przepis na zdrową lemoniadę z pierzgą:

Wymieszać 1 l wody, łyżkę pierzgi, łyżkę miodu i sok z cytryny. Można dodać owoce i warzywa pokrojone na kawałki (np. jabłka, ogórki, cytrusy) i zioła (miętę, bazylię). Chwilę odczekać, by lemoniada nabrała pełni smaku.

 

Powyższy wpis ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Właściwości lecznicze zostały podane na podstawie dostępnej literatury. Bibliografia:

prof. Friedrich Hainbuch, Lecznicza moc pszczół. Najskuteczniejsze terapie od A do Z, Wydawnictwo Vital, Białystok 2021,

Bogdan Kędzia, Elżbieta Hołderna-Kędzia, Pierzga. Najcenniejszy produkt pszczeli, Humana Divinis, Toruń 2010,

Liviu Alexandru Marghitas, Albinele si produselle lor (Pszczoły i ich produkty), wyd. 2. popr, Editura Ceres, Bukareszt 2008.