Plaster wosku pszczelego

Wosk pszczeli – właściwości i zastosowania

Czas czytania 5 min

Wosk pszczeli to niezwykle cenny produkt pszczeli, który od tysięcy lat wykorzystywany jest w kosmetyce, medycynie i przemyśle. Jest produkowany przez pszczoły, które używają go do budowy plastrów w ulu. Wosk pszczeli, dzięki swoim wyjątkowym właściwościom ochronnym, przeciwbakteryjnym i pielęgnacyjnym, znajduje szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach życia i stał się nieodłącznym elementem wielu preparatów pielęgnacyjnych i leczniczych.


Jego skład chemiczny i fizyczne właściwości sprawiają, że jest on wyjątkowo wszechstronny. W tym artykule poznasz skład, właściwości i najważniejsze zastosowania wosku pszczelego, które sprawiają, że jest on tak cenionym surowcem naturalnym.

Charakterystyka sensoryczna wosku pszczelego

Wosk pszczeli to produkt o zróżnicowanej barwie, konsystencji i zapachu, które zależą od jego pochodzenia i warunków przechowywania.

Barwa

Może być biała, jasnożółta, żółta, zielonożółta, jasnobrązowa, brązowa, ciemnoszara, a nawet kremowa, pomarańczowa i ciemnobrązowa z odcieniem zielonkawym.


Barwa wosku zależy od źródła nektaru, pyłku kwiatowego oraz propolisu. Na przykład, nektar z akacji daje wosk biały, a rzepakowy jasnożółty. Pyłek słonecznika barwi wosk na żółto, maku na zielonkawo, a brzoskwini na pomarańczowo.


Ponadto, barwa wosku zależy od diety pszczół oraz tego, jakie barwniki przenikną do hemolimfy z ich układu pokarmowego.

Struktura i konsystencja

Stan skupienia wosku zależy od temperatury otoczenia. Przy około 20°C jest twardy, ale w temperaturze 30–35°C staje się plastyczny i miękki. Topnieje w temperaturze około 62°C, a temperatura krzepnięcia jest nieco niższa (o 1-3°C).

Zapach i smak

Wosk pszczeli ma przyjemny, łagodny zapach przypominający miód, który nasila się podczas ogrzewania. Jego zapach pochodzi głównie z pożytku miodowego (naktaru i spadzi) i substancji lotnych miodu, propolisu i pierzgi.


Wosk zazwyczaj nie ma wyraźnego smaku, ale jeśli jest, to jest on przyjemny, pochodzący od estrów kwasów tłuszczowych. Wosk niskiej jakości może mieć smak kwaśnosłodki i lekko gorzkawy.

Właściwości wosku pszczelego

Wosk pszczeli ma wiele cennych właściwości, które czynią go nieocenionym surowcem w różnych dziedzinach.

Lecznicze właściwości wosku pszczelego

Wosk pszczeli działa przeciwzapalnie, przeciwświądowo, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Jest wykorzystywany do m.in. leczenia ran (również nowotworowych), owrzodzeń, oparzeń, a także w terapii chorób skóry takich jak egzema, łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry.


Za pomocą wosku można skutecznie leczyć ponad 20 różnych chorób skóry (ropnie, trądzik, świerzbiączka, czyraki, rybia łuska, bielactwo, grzybice, łuszczyce, oparzenia popromienne, podskórne wylewy krwawe, AZS, owrzodzenia, oparzenia słoneczne, zarostowe zapalenie tętnic kończyn dolnych - choroba Buergera).

Ochrona skóry

Wosk pszczeli tworzy na skórze ochronną warstwę, która zabezpiecza przed utratą wilgoci oraz szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Dzięki swoim właściwościom nawilżającym i zmiękczającym, jest często składnikiem kremów, balsamów i pomadek ochronnych.

Leczenie błon śluzowych

Wosk pszczeli jest skuteczny w leczeniu stanów zapalnych błon śluzowych jamy ustnej, gardła, nosa oraz zatok. Żucie wosku może łagodzić stany zapalne górnych dróg oddechowych oraz wspomagać leczenie kataru siennego i astmy oskrzelowej.

Terapia chorób układu ruchu

Wykazano, że terapie z wykorzystaniem wosku pszczelego są skuteczne w leczeniu wielu chorób układu ruchu. W tym celu stosuje się m.in. gorące okłady z wosku pszczelego.

Choroby, które można leczyć woskiem pszczelim, to m.in. choroby degeneracyjne i urazowe, zapalenie mięśni, ścięgien i nerwów, reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa, rwa kulszowa.

Właściwości biologiczne

Wosk pszczeli zawiera wiele biologicznie aktywnych składników, takich jak alkohole tłuszczowe, fitosterole, kwasy tłuszczowe, triterpeny, związki flawonoidowe oraz karotenoidy. Te składniki wykazują działanie:

  • przeciwdrobnoustrojowe,
  • przeciwutleniające,
  • przeciwzapalne,
  • przeciwświądowe,
  • regenerujące,
  • ochronne.

Zastosowanie wosku pszczelego

Wosk pszczeli znajduje szerokie zastosowanie w różnych dziedzinach.

Kosmetyka

Jest często wykorzystywany w produkcji kosmetyków, takich jak kremy, balsamy, pomadki ochronne, maski do włosów, a także w preparatach do pielęgnacji skóry i włosów.

  • Składnik kremów, balsamów i pomadek ochronnych – nawilża, natłuszcza i chroni skórę przed czynnikami atmosferycznymi.
  • Naturalne mydła i maseczki do twarzy – działa regenerująco i łagodząco na skórę.
  • Odżywki do włosów – wzmacnia strukturę włosa i nadaje mu blask.

Medycyna

Wosk pszczeli jest składnikiem maści, plastrów i okładów stosowanych w leczeniu ran, owrzodzeń, ropni, oparzeń oraz wielu chorób skóry. Wykazuje skuteczność w leczeniu m.in. atopowego zapalenia skóry, łuszczycy, grzybic oraz innych dolegliwości dermatologicznych. Ponadto, korzystnie wpływa na błony śluzowe oraz jest wykorzystywany w leczeniu chorób układu ruchu.

  • Maści lecznicze – stosowane w leczeniu ran, oparzeń, egzemy i łuszczycy.
  • Żucie wosku pszczelego – łagodzi infekcje górnych dróg oddechowych i wspiera leczenie astmy.
  • Okłady na stawy i mięśnie – pomagają przy reumatyzmie, rwie kulszowej i dnie moczanowej.

Przemysł spożywczy i produkcja

Wosk pszczeli jest wykorzystywany do powlekania serów i owoców, aby przedłużyć ich świeżość. Jest również używany w m.in. produkcji świec, past do mebli oraz wosków do konserwacji drewna i skóry.

  • Konserwacja żywności – wosk pszczeli stosowany jest do powlekania serów i owoców, co przedłuża ich trwałość.
  • Produkcja świec naturalnych – świece z wosku pszczelego palą się dłużej i wydzielają przyjemny, miodowy zapach.
  • Impregnacja drewna i skóry – stosowany w pastach do mebli i środkach do pielęgnacji galanterii skórzanej.

Świeca z wosku pszczelego
Wosk pszczeli jest najbardziej wydajnym i przyjaznym dla środowiska wyborem do produkcji świec.

Podsumowanie

Wosk pszczeli to niezwykle wszechstronny i cenny produkt pszczeli. Jego właściwości lecznicze, ochronne i pielęgnacyjne sprawiają, że jest niezastąpiony w kosmetyce, medycynie oraz przemyśle spożywczym i przy produkcji wysokiej jakości świec, past do mebli oraz wosków. Dzięki swoim unikalnym cechom, wosk pszczeli cieszy się dużą popularnością od tysiącleci i znajduje coraz to nowsze zastosowania w różnych dziedzinach życia. Jego naturalny skład, bogaty w biologicznie aktywne związki, czyni go doskonałym surowcem do pielęgnacji skóry, leczenia infekcji i produkcji ekologicznych świec.


Wosk pszczeli ma działanie przeciwzapalne, antybakteryjne i ochronne.

Tworzy warstwę ochronną na skórze i wspomaga gojenie ran.

Stosowany jest w kosmetykach, maściach leczniczych i świecach naturalnych.

Żucie wosku może wspierać zdrowie jamy ustnej i układu oddechowego.

Jest wykorzystywany w przemyśle spożywczym do konserwacji serów i owoców.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania o wosk pszczeli

Do czego można wykorzystać wosk pszczeli w domu?

Wosk pszczeli świetnie sprawdza się do produkcji świec, kosmetyków, maści leczniczych, a także jako naturalny impregnat do drewna i skóry. Można go również wykorzystać do powlekania serów i owoców, aby przedłużyć ich świeżość.

Czy wosk pszczeli jest jadalny?

Tak, wosk pszczeli jest jadalny, jednak organizm ludzki go nie trawi. Może być stosowany jako składnik gum do żucia, a także w produktach spożywczych jako naturalny konserwant (oznaczany jako E901).

Jak wosk pszczeli działa na skórę?

Wosk pszczeli nawilża, regeneruje i chroni skórę przed wysuszeniem. Tworzy na niej warstwę ochronną, zapobiegając utracie wilgoci. Działa też antybakteryjnie i wspomaga gojenie drobnych ran.

Jak przechowywać wosk pszczeli, aby długo zachował swoje właściwości?

Najlepiej przechowywać wosk w suchym, chłodnym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Nie psuje się, ale z czasem może pokryć się naturalnym białym nalotem – to zjawisko zwane “kwitnieniem wosku”, które nie wpływa na jego jakość.

Czy wosk pszczeli można stosować na rany?

Tak, wosk pszczeli przyspiesza gojenie ran, oparzeń i owrzodzeń. Jest składnikiem wielu maści leczniczych, ponieważ działa przeciwzapalnie, antybakteryjnie i ochronnie.

Czym różni się wosk pszczeli od parafiny?

Wosk pszczeli to 100% naturalny produkt pszczeli, bogaty w składniki aktywne i wolny od sztucznych dodatków. Parafina to produkt ropopochodny, który nie ma właściwości pielęgnacyjnych i leczniczych wosku pszczelego.

Jakie świece są lepsze – z wosku pszczelego czy parafinowe?

Świece z wosku pszczelego nie wydzielają toksycznych substancji i mają naturalny, miodowy zapach. Są znacznie zdrowszą alternatywą dla świec parafinowych.

Świeczka z wosku pszczelego

Powyższy wpis ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Literatura:

prof. Bogdan Kędzia,  mgr Elżbieta Hołderna-Kędzia, "Wosk pszczeli. Ważny produkt pasieczny", Wydawnictwo Pasieka.

Dodaj komentarz